ШАГ ЧААГАЙ, ШАГАА ЧААГАЙ!
ШАГ ЧААГАЙ, ШАГАА ЧААГАЙ!
Оюн "Аскак-кадай"
Шагаада тыва чоннун ойнаар солун оюннарыныӊ бирээзи. Бо оюн шимченгир болгаш үргүлчү чүгүрүп, маӊнап тургаш ойнаар оюн. Ойнаар чуруму мындыг:
Бир кижи «согур-аза» болур, бир кижи-уруглар «иези» болур, өске артканнары-«уруглары» болур.
Оюннун сорулгазы. «Согур аза» «иениӊ» уругларын тудуп алырын кызыдар, «иези» уругларын камгалап, «согур-азага» бербезин кызыдар, а уруглар база-ла «согур-азанын» холунга кирбезин оралдажыр. «Согур-азанын» холунга кирген кижи оюндан казыттынар.
«Ие» хамык «ажы-төлүн» соонга шууштур туттунуштуруп алыр. «Согур-аза» чедип келгеш, «ие»-биле шайлаан улус өттүнүп чугаалажыр:
Аскак-Кадай: Экии!(чолукшуур)
Ава: Экиивеӊер, кырган-авай! (чолукшуур)
Аскак-Кадай: Артында кым боор?
Ава: Көгээржиим-дир!
Аскак-Кадай: Көгээржииӊниӊ артында?
Ава: Көгээржиимниӊ хөлегези-дир!
Аскак-Кадай: Хөлеге артында хөлзеп турар кымнар боор?
Ава: Уругларым-дыр!
1 дугаар турар уругга келир.
Аскак-Кадай: Мээӊ уктарым даарап бээр сен бе уруум?
1 уруг: Чок!
2 дугаар уругга келир.
Аскак-Кадай: Мээӊ аалымда инектеримни саап бээр сен бе уруум?
2 уруг: Чок!
Аскак-Кадай: Мээӊ хоюм кадарып бээр сен бе оглум?
Оол: Чок!
Аскак-Кадай: Чоп кончуг хоранныг чүвелер боор! Адыр, авазындан былаап алгаш барайн мен.
Авазы уругларын камгалай туруп алыр, а Аскак-Кадай оларже карак-кулак чок халдап эгелээр. Шупту улус Аскак-Кадайга туттурбас дээш дезип маңнаар, бот-боттарынга дузалажыр, авазы уругларын бербес дээш кызар. Дезип маңнаарда, улус тударда аал коданының кызыгаарындан эртпес. Уруглар тударынга Аскак-Кадайга чүгле 10 минут бээр. Тудуп алган кижизин Аскак-Кадай өөнге сугар. Туттурган улусту шиидер (чаңгыс бут кырынга 5-6 минута турар). Чаңгыс-даа уруг тутурбаанда, Авазын шаңнаар. А уруглары дөгерези туттурганда, авазын шиидер (мегелеп ыгладыр).
#Шагаа2025
#Тыва_оюннар
#НавигаторыДетства17
#ЮнармияТыва_17
